Metoda Berlitza

Metoda Berlitza jest starym wynalazkiem. Jej podstawy opracował w XIX stuleciu niemiecki emigrant Maximilian Berlitz. Do sformułowania zasad tej metody nauczania dojść miało przez przypadek, kiedy Berlitz został zatrudniony w amerykańskiej szkole w charakterze nauczyciela języków obcych, w tym – języka francuskiego. Gdy choroba zmusiła go do kilkutygodniowej przerwy w pracy, postanowił znaleźć dla siebie odpowiednie zastępstwo. Traf chciał, że na ofertę pracy Berlitza odpowiedział Nicholas Joly – rodowity Francuz, który nie dość, że nie miał żadnego doświadczenia pedagogicznego, to jeszcze nie mówił sprawnie po angielsku. Jak się jednak okazało, kontakt z Francuzem i, wymuszone przez jego nieznajomość angielskiego, zasady nauczania, odniosły znakomite rezultaty. Nawet najmniej zdolni językowo uczniowie poczynili ogromne postępy. Jak do tego doszło? Otóż, Berlitz nie pozostawił sprawy samej sobie – przedstawił Joly'emu szczegółowe instrukcje dotyczące tego, jak ten ma postępować jako nauczyciel. Joly pokazywał więc wszystko, o czym mówił, na rysunkach, za pomocą gestów i mimiki. Zadawał też proste pytania i zachęcał do powtarzania wypowiadanych przez siebie struktur językowych.

Założenia metody

Głównym założeniem metody Berlitza jest przekonanie, że osoba mówiąca swobodnie w danym języku zna też jego gramatykę. Dlatego też kładzie ona szczególny nacisk na konwersację, nie przewidując osobnych zajęć poświęconych gramatyce. Uważa się, że metoda Berlitza jest zbliżona do sposobu, w jaki dzieci przyswajają swój rodzimy język – stąd też wydawać się może bardziej naturalna i efektywna. Lektorzy nauczający metodą Berlitza przybliżają pojęcia obcego języka za pomocą obrazów, z wykorzystaniem ilustracji oraz rzeczywistych przedmiotów, operując szerokim repertuarem min i gestów oraz aranżując proste sytuacje komunikacyjne. Uczniowie przyswajają więc sobie język patrząc i słuchając, a następnie mówiąc – poprzez naśladowanie nauczyciela. Kolejnym krokiem, po osiągnięciu pewnego poziomu umiejętności swobodnej konwersacji, ma być nauka czytania i pisania

Metoda ta zakłada również stałą rotację lektorów, tak, by kursanci poznali możliwie wiele „odcieni” języka: akcentów i sposobów porozumiewania się.

Co najmniej połowa każdej lekcji powinna być przeznaczona na mówienie – ma to pomóc uczniom przezwyciężyć naturalny wstyd oraz nauczyć ich myślenia w obcym języku.

Co ważne, w czasie lekcji zarówno lektorzy, jak i uczniowie posługują się tylko i wyłącznie nauczanym językiem.

Zalety i wady nauki metodą Berlitza

Metoda Berlitza wykorzystywana jest w swej właściwej formie tylko w szkołach Berlitza. Niektóre z jej założeń są jednak powszechnie cenione i wprowadzane jako elementy innych sposobów nauczania języków obcych.

Zalety metody Berlitza:

• przygotowuje do swobodnego porozumiewania się w języku obcym

• pomaga osłuchać się z językiem i doskonalić wymowę

• w czasie lekcji wymaga porozumiewania się tylko i wyłącznie w języku obcym – niezależnie od poziomu zaawansowania kursantów

• pozwala na szybkie przyswojenie podstawowego słownictwa

• struktury gramatyczne wprowadzane są „naturalnie” w praktycznych konwersacjach

• dobrze sprawdza się zarówno w nauczaniu dorosłych, jak i dzieci i młodzieży

• zakłada naukę w niewielkich, kilkuosobowych grupach, umożliwiających zaangażowanie wszystkich kursantów

 

Wady metody Berlitza:

• skrajnie marginalizuje naukę gramatyki języka

• może nie być wystarczająca dla osób, które będą porozumiewać się językiem raczej na piśmie niż w mowie

• może zniechęcać osoby, dla których wizualne metody nauczania stanowią raczej przeszkodę niż ułatwienie